Η Αγγλοαμερικανή διείσδυση στην Ευρασία και η Δαιμονοποίηση της Ρωσίας.

του Mahdi Darius Nazemroaya* (μετάφραση: Η ΣΠΙΘΑ)

Θέτοντας ξανά το πλαίσιο της ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Global Research, 22 Σεπτέμβρη 2009

Στάλιν και Χίτλερ, στο φόντο της εικόνας η υπογραφή
του Συμφώνου Μολότωφ - Ρίμπεντροπ

Καθώς η ένταση συσσωρεύεται μεταξύ των ΗΠΑ και του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (NATO) από τη μια μεριά και της Μόσχας και των συμμάχων της από την άλλη, η ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ξαναγράφεται με σκοπό να δαιμονοποιηθεί η Ρωσία, το κράτος φυσικός διάδοχος και η μεγαλύτερη συστατική δημοκρατία (pars pro toto - τμήμα του συνόλου) της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών. Το 2009, η ΕΣΣΔ και η ναζιστική κυβέρνηση της Γερμανίας, άρχισαν να σκιαγραφούνται ως οι δύο δυνάμεις που προκάλεσαν την ανάφλεξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Η ιστορικότητα μιας τέτοιας αφήγησης είναι λανθασμένη και τίποτα δεν μπορεί να απέχει περισσότερο από την αλήθεια σε ότι αφορά τη Μόσχα. Η ασφάλεια του Ευρωπαϊκού πυρήνα της Σοβιετικής Ένωσης ήταν ο κύριος σκοπός του Κρεμλίνου, όπως επίσης και η ανάκτηση χαμένων εδαφών. Η Σοβιετική κυβέρνηση είχε επίσης επίγνωση των σχεδίων που εξυφαίνονταν ενάντια στη Σοβιετική Ένωση. Ο Αδόλφος Χίτλερ θεωρούσε πως η Βρετανία θα συντάσσονταν μαζί του σε έναν πόλεμο εναντίον των Σοβιετικών ακόμα και στις τελευταίες φάσεις του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Αυτή η ρητορεία είναι μέρος του ευρύτερου "οδικού χάρτη" για τον έλεγχο της Ευρασίας, μέσω της περικύκλωσης οποιασδήποτε δυνητικά ανταγωνιστικής δύναμης όπως η Ρωσία και η Κίνα. Για να καταλάβει κανείς της γεωπολιτική και στρατηγική φύση της περικύκλωσης της Ρωσίας και της Κίνας από τις ΗΠΑ και το NATO, όπως επίσης και της Ευρασιατικής Συμμαχίας που σχηματίζεται μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου ως αντίμετρο, θα πρέπει κανείς να δει το ευρύτερο πλαίσιο της Αγγλοαμερικανικής διείσδυσης ιστορικά, που σαν στόχο είχε την συντριβή ή την αποδυνάμωση οποιασδήποτε δύναμης στην Ευρασία.

Η γεωγραφία αποτελεί την βάση για την κοινωνική ανάπτυξη της παραδοσιακής ισχύος, είτε στις φεουδαρχικές είτε στις βιομηχανικές κοινωνίες. Για παράδειγμα, το ιδιοκτησιακό καθεστώς που υπηρετούσε την τάξη των γαιοκτημόνων, που αποτέλεσε αρχικά την αριστοκρατία, ήταν αυτό που στην συνέχεια πυροδότησε την άνοδο του βιομηχανικού (σ.μ. καπιταλιστικού) συστήματος. Η άνοδος της χρηματιστικής ισχύος είναι κάτι διαφορετικό, συνδέεται παρ' όλα αυτά και αυτή με τη γεωγραφία.

Οι ΗΠΑ, η Βραζιλία και η Ινδία είναι όλες "φυσικές μεγάλες δυνάμεις" - ένας όρος που επινοήθηκε εδώ. Οι φυσικές μεγάλες δυνάμεις είναι κράτη που έχουν την τάση, με τον καιρό, να αναπτυχθούν ή να εξελιχθούν σε κύριες "κυψέλες" ανάπτυξης της παραγωγικότητας εξ' αιτίας της γεωγραφικής τους διαμόρφωσης ή εξαιτίας των "ευλογιών" της φύσης. Στην γεωγραφική ενότητα της Ευρασίας, πάνω απ' όλα τα υπόλοιπα, υπάρχουν τρία κράτη που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε φυσικές μεγάλες δυνάμεις. Αυτά είναι η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία. Κατέχουν μεγάλες εκτάσεις και τεράστιες πλουτοπαραγωγικές πηγές και, εξ αιτίας αυτών των δύο παραγόντων κατέχουν μεγάλη ικανότητα ανθρώπινου δυναμικού που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική παραγωγικότητα.

Χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό όμως, η γεωγραφία και οι πλουτοπαραγωγικές πηγές χάνουν την σημασία τους, και γι' αυτό οποιοδήποτε πρόσχωμα στην πληθυσμιακή ή κοινωνική ανάπτυξη μιας χώρας μέσω πολέμου, εμφύλιας διαμάχης, πείνας, πολιτικής αστάθειας ή/και οικονομικής αστάθειας μπορεί να παρεμποδίσει την ανάδυση μιας "φυσικής μεγάλης δύναμης". Αυτό ακριβώς είναι που γίνεται με την Ρωσική Ομοσπονδία και τους προπάτορές της, την ΕΣΣΔ και τη Ρωσική Αυτοκρατορία, τα τελευταία διακόσια χρόνια - μέσα από τις ατελείωτες περιπτώσεις εμφυλίων πολέμων, το Α' Παγκόσμιο Πόλεμος και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι την εποχή Γιέλτσιν και τα προβλήματα στην περιοχή του Καυκάσου. Για τον ίδιο λόγο ο μειούμενος πληθυσμός της Ρωσίας είναι μια από τις βασικές ανησυχίες του Κρεμλίνου. Αν αφήνονταν ανεμπόδιστα, έθνη-κράτη όπως η Ρωσία και η Κίνα, θα κυριαρχούσαν στην παγκόσμια οικονομία και, κατ' επέκταση, στη διεθνή πολιτική σκηνή.

Αυτό ακριβώς είναι που προσπαθεί να αποτρέψει η Αγγλοαμερικανική εξωτερική πολιτική για σχεδόν τρεις αιώνες, πρώτα κάτω από την Βρετανική ισχύ κι έπειτα μέσα από την Αμερικανοβρετανική συνεργασία. Στην Ευρώπη, η περιοριστική πολιτική εφαρμόστηκε πρώτα στη Γαλλία για αιώνες και αργότερα, μετά τη γερμανική ενοποίηση υπό τον Μπίσμαρκ, στη Γερμανία. Αργότερα αυτή η πολιτική επεκτάθηκε ώστε να συμπεριλάβει ολόκληρη την Ευρασία ( τη φυσική γεωγραφική συνέχεια της Ευρώπης ή την "Ήπειρο" όπως την αποκαλούσαν οι Βρετανοί).

Τμήμα αυτής της πολιτικής αποτελούσε και η αποτροπής της πρόσβασης της Ρωσίας στις ακτές της Μεσογείου και του Περσικού κόλπου που θα απειλούσε το βρετανικό εμπόριο και τελικά την ναυτική πρωτοκαθεδρία της Βρετανίας. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που η Βρετανία και η Γαλλία έστρεφαν την Τσαρική Ρωσία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία την μια απέναντι στην άλλη και υποστήριξαν στρατιωτικά την Οθωμανική Αυτοκρατορία στον Κριμαϊκό πόλεμο όταν η πιθανότητα να αποκτήσει η Ρωσία, υπό την ηγεσία της Αικατερίνης της Β', Οθωμανικές περιοχές στη Μεσόγειο θάλασσα ήταν πραγματική.

Γιατί οι Σοβιετικοί και οι Κινέζοι έφεραν το μεγαλύτερο βάρος του φορτίου του Β' Παγκοσμίου Πολέμου;

Η ΕΣΣΔ και η Κίνα υπέστησαν τις μεγαλύτερες υλικές, δημογραφικές και συνολικές απώλειες κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Μια ποσοτική συγκριτική επισκόπηση και αντιπαράθεση των απωλειών σε αριθμούς σε Βρετανία, ΗΠΑ, ΕΣΣΔ και Κίνα κάνει εμφανείς τις ιλιγγιώδεις διαφορές μεταξύ των αποκαλούμενων "Δυτικών Συμμάχων" και των αποκαλούμενων "Ανατολικών Συμμάχων".

Η Βρετανία είχε μόλις 400.000 νεκρούς ενώ των ΗΠΑ μόλις ξεπερνούσαν τις 260.000. Οι θάνατοι πολιτών στις ΗΠΑ ήταν κατ' ουσίαν ανύπαρκτοι επίσης ο παραγωγικός ιστός και τα εργοστάσια των ΗΠΑ δεν επηρεάστηκαν καθόλου. Από την άλλη η ΕΣΣΔ είχε περίπου 10 εκατομμύρια νεκρούς στρατιώτες και 12 με 14 εκατομμύρια νεκρούς πολίτες, ενώ η Κίνα είχε περίπου 4 με 5 εκατομμύρια νεκρούς στρατιώτες και νεκρούς πολίτες των οποίων ο αριθμός υπολογίζεται κάπου μεταξύ 8 και 20 εκατομμυρίων.

Τα βάσανα δεν μπορούν να μετρηθούν ποιοτικά και ποσοτικά, αλλά πολλά παραβλέπονται σε ότι αφορά την Σοβιετική Ένωση και την Κίνα. Δεν χωρά αμφιβολία το γεγονός ότι η Σοβιετική Ένωση και η Κίνα έχασαν αναλογικά μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού τους ανάμεσα στους "σημαντικούς Συμμάχους". Σε πολλές περιπτώσεις οι απώλειες από την σειρά εμφυλίων πολέμων στην Σοβιετική Ένωση (στους οποίους υπήρξε ξένη ανάμειξη ή ακόμα και παρέμβαση) καθώς και οι απώλειες της Γιαπωνέζικης εισβολής στην Κίνα (30 εκατομμύρια άνθρωποι αν μετρήσει κανείς και πριν το 1939) δεν περιλαμβάνονται στις απώλειες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου από πολλούς ιστορικούς στη Δυτική Ευρώπη και τον Αγγλοσαξονικό Κόσμο.

Το μεγαλύτερο μέρος των μαχών, επίσης, στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έλαβε χώρα στα εδάφη της Ρωσίας και της Κίνας. Και οι δύο Ευρασιατικοί γίγαντες αντιμετώπισαν τεράστιες καταστροφές υποδομών και υλικές απώλειες που καθυστέρησαν την ανάπτυξή τους για δεκαετίες. Οι δυνατότητες γεωργικής και βιομηχανικής παραγωγής της Κίνας μονάχα μειώθηκαν στο μισό. Ο Άξονας, ειδικότερα η Γερμανία και η Ιαπωνία (δυο οικονομικοί αντίπαλοι των ΗΠΑ και της Γερμανίας), συντρίφθηκαν επίσης. Σε αντιπαράθεση οι ΗΠΑ παρέμειναν πρακτικά άθικτες, ενώ η Βρετανία ως κράτος ήταν ολοκληρωτικά εξαρτώμενο από την υποστήριξη των ΗΠΑ [1].

Οικονομική Ανάπτυξη των ΗΠΑ: Πόλεμοι ανά την υφήλιο και ανάπτυξη της βιομηχανικής και οικονομικής ισχύος των ΗΠΑ.

Τόσο ο Α' όσο και ο Β' Παγκόσμιος πόλεμος κατάφεραν να εξολοθρεύσουν κάθε οικονομικό ανταγωνισμό ή πρόκληση για τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ. Ενώ η Ευρώπη και η Ασία ρημάζονταν από τον πόλεμο, οι ΗΠΑ αντίστροφα ευημερούσαν οικονομικά. Η βιομηχανική ισχύ των ΗΠΑ αυξάνονταν αλματωδώς. ενώ την ίδια στιγμή οι δυνατότητες της βιομηχανίας της Ευρώπης και της Ασίας καταστρέφονταν, τόσο από τον Άξονα όσο και από τους Συμμάχους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τόσο από τις Κεντρικές Δυνάμεις όσο και από την Αντάντ στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Με το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, στις ΗΠΑ άνηκε κυριολεκτικά το μισό της παγκόσμιας οικονομίας μέσω δανείων, Αμερικάνικων ξένων επενδύσεων και πολεμικών χρεών. Η οικονομική επέκταση των ΗΠΑ και η άνθιση των εξαγωγών τους ήταν χωρίς προηγούμενο στην κλίμακα που αυτές πραγματοποιήθηκαν το χρονικό διάστημα μεταξύ 1910 και 1950, συνδεδεμένες σχεδόν ολοκληρωτικά με το πολεμικό τοπίο που υπήρχε σε Ευρώπη και Ασία. Επίσης, μόνο οι ΗΠΑ είχαν τους οικονομικούς πόρους να ξαναχτίσουν τις οικονομίες και το βιομηχανικό δυναμικό της Ευρώπης και της Ασίας. πράγμα το οποίο και έκαναν επιβάλλοντας τους όρους τους. Αυτοί οι όροι περιλάμβαναν ευμενή αντιμετώπιση των αμερικανικών επιχειρήσεων και τη δημιουργία θυγατρικών βιομηχανιών των ΗΠΑ σε κάθε χώρα.

Το 1945 αποτέλεσε το έτος έναρξης της Pax Americana. Ακόμα και μεγάλο μέρος της ξένης βοήθειας που πρόσφερε η κυβέρνηση των ΗΠΑ (με την έγκριση του Κογκρέσου), για να διευκολυνθεί η ανοικοδόμηση των Ευρωπαϊκών κρατών, έρευσε πίσω στους ιδιωτικούς τραπεζικούς λογαριασμούς των ιδιοκτητών των αμερικανικών επιχειρήσεων, επειδή αμερικάνικες εταιρείες ήταν αυτές που αναλάμβαναν - ως αμοιβή - πολλά από τα συμβόλαια που σχετίζονταν με την ανοικοδόμηση. Ο πόλεμος τροφοδότησε άμεσα την βιομηχανική ισχύ των ΗΠΑ, ενώ εξολόθρευσε αντιπάλους όπως οι Ιάπωνες που αποτελούσαν μια σημαντική οικονομική απειλή για τις ΗΠΑ στις αγορές της Ασίας και του Ειρηνικού.

Η Ιαπωνία υπογράφει την άνευ όρων παράδοσή της στο
U.S.S. Missouri

Για να αντιληφθεί κανείς το εύρος των στοχεύσεων των Αμερικανών σε ότι έχει να κάνει με την παρακώλυση των οικονομικών τους ανταγωνιστών, θα πρέπει κανείς να κοιτάξει το πως χειρίστηκαν την κατάσταση στην Ιαπωνία από το 1945 μέχρι περίπου την 1η Οκτώβρη του 1949. Μετά την άνευ όρων παράδοση του Τόκιο στο U.S.S. Missouri και την έναρξη της αμερικανικής κατοχής και διοίκησης της Ιαπωνίας, η γιαπωνέζικη οικονομία διήλθε περίοδο έντονης παρακμής εξαιτίας εσκεμμένων αμελειών του γραφείου του Ανωτάτου Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων. Σε οικονομικούς όρους η περίπτωση της Ιαπωνίας έμοιαζε αρχικά αρκετά με το κατεχόμενο από τους Αγγλοαμερικανούς Ιράκ.

Στα τέλη του 1949 όλα αυτά άρχισαν να αλλάζουν. Εν μία νυκτί σχεδόν, υπήρξε κυριολεκτικά στροφή 360 μοιρών, μια αναστροφή της αμερικάνικης πολιτικής στην Ιαπωνία. Ήταν μόνο μετά την 1η Οκτώβρη του 1949, οπότε και υπήρξε η ανακήρυξη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας από τον Μάο Τσε Τουνγκ και το Κινέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα, που οι ΗΠΑ άρχισαν να επιτρέπουν της οικονομική ανάκαμψη της Ιαπωνίας, έτσι ώστε να την χρησιμοποιήσουν ως αντίβαρο στην Κίνα. Σαν υποσημείωση, και κατά ειρωνικό τρόπο, η γρήγορη αλλαγή της αμερικάνικης πολιτικής αναφορικά με την Ιαπωνία επέτρεψε στις ΗΠΑ να παραβλέψουν την Ιαπωνική αρχή της απαγόρευσης των ξένων επενδύσεων, που είναι ένας από τους λόγους για την οικονομική επιτυχία της Ιαπωνίας καθώς κι ένας από τους λόγους που οι οικονομικές ελίτ της Ιαπωνίας σχηματίζουν μέρος του τριμρούς πυλώνα της παγκόσμιας οικονομίας μαζί με τις ελίτ των ΗΠΑ και της Δυτικής Ευρώπης.

Η πολιτική "ανοικτών θυρών" του Αγγλοαμερικανικού κατεστημένου.

Οι Αγγλοαμερικανικές ελίτ κατέστησαν επίσης σαφές ότι επιθυμούσαν μια παγκόσμια πολιτική "ανοιχτών θυρών" ακόμα από το 1941 και τον "Χάρτη του Ατλαντικού" που ήταν μια κοινή διακήρυξη Βρετανών και Αμερικανών για το πως θα διαμορφωθούν οι μεταπολεμικές Διεθνείς Σχέσεις. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο "Χάρτης του Ατλαντικού" δημιουργήθηκε πριν καν οι ΗΠΑ εισέλθουν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα ανωτέρω γεγονότα και περιγραφές αποτέλεσαν αποτέλεσαν την δεύτερη φάση της έναρξης της σύγχρονης νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Την πρώτη φάση σηματοδότησε το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Και στους δύο πολέμους τόσο η χρηματιστική όσο και η επιχειρηματική ελίτ των ΗΠΑ, πριν από την είσοδο των ΗΠΑ σαν ένα από τα αντιμαχόμενα μέρη, χρηματοδότησαν και τις δύο εμπόλεμες μεριές τόσο μέσω επενδύσεων όσο και με δάνεια, ενώ οι εμπόλεμες παρατάξεις κατέστρεφαν η μία την άλλη. Αυτό περιελάμβανε τη χρησιμοποίηση μεσαζόντων και εταιρειών άλλων χωρών, όπως ο Καναδάς.

Η δημιουργία της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ το 1913 και η εγκατάλειψη στο εσωτερικό των ΗΠΑ (όχι όμως και στο διεθνές επίπεδο εξαιτίας των κανονισμών άλλων κρατών) της πρόσδεσης της ισοτιμίας του δολαρίου στον κανόνα του χρυσού το 1933, πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν αναγκαίες κινήσεις εκ των προτέρων ούτως ώστε να επιτευχθεί η αμερικάνικη κυριαρχία πάνω στις υπόλοιπες οικονομίες. Και οι δύο αποτέλεσαν κινήσεις που απομάκρυναν τα όρια και τους περιορισμούς στον αριθμό αμερικανικών δολαρίων που τυπώνονταν, πράγμα που επέτρεψε στις ΗΠΑ να επενδύσουν και να δανείσουν χρήματα στα εμπόλεμα κράτη της Ευρώπης και της Ασίας.

Ο Norman Dodd, ένας πρώην τραπεζίτης της Wall Street και ερευνητής για λογαριασμό του αμερικανικού Κογκρέσου, που εξέτασε τα αφορολόγητα ιδρύματα των ΗΠΑ, αποκάλυψε σε συνέντευξή του το 1982 ότι ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος αναμένονταν από τις ελίτ των ΗΠΑ προκειμένου να ενισχύσουν περαιτέρω τον έλεγχό τους στην διεθνή οικονομία [2]. Ο πόλεμος ή οποιασδήποτε μορφής ευρείας κλίμακας "τραυματικά συμβάντα" αποτελούν εξαιρετικές ευκαιρίες για την αναδόμηση κοινωνιών, στο όνομα της πολεμικής προσπάθειας και του κοινού καλού. Οι πολιτικές ελευθερίες και οι εργατικοί νόμοι μπορούν να ανασταλούν ενώ ο τύπος λογοκρίνεται συνολικά και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης συλλαμβάνονται ή δαιμονοποιούνται, την ίδια στιγμή που κυβερνήσεις και επιχειρήσεις συντονίζουν στενά τη δράση τους κάτω από την νομιμοποίηση που τους προσφέρει η πολεμική προσπάθεια. Αυτό ίσχυε πρακτικά για όλες τις πλευρές που συμμετείχαν στον Α' και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, από τον Καναδά μέχρι τη Γερμανία του Αδόλφου Χίτλερ.

Σε αντίθεση με τις αντιλήψεις των ίδιων της των πολιτών, η αμερικανική κυβέρνηση δεν υπήρξε ποτέ ουδέτερη τόσο κατά τη διάρκεια του Α' όσο και του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ΗΠΑ χρηματοδοτούσαν και εξόπλιζαν τη Βρετανία στις αρχές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Επίσης, πριν την είσοδο των ΗΠΑ στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Βρετανία είχαν ξεκινήσει τις διαδικασίες κοινού πολεμικού σχεδιασμού και στρατιωτικής τους ολοκλήρωσης. Πριν επιτεθούν οι Ιάπωνες στο Περλ Χάρμπορ στις 7 Δεκέμβρη του 1941, οι ΗΠΑ και ο Καναδάς, ο οποίος μάχονταν τη Γερμανία, υπέγραψαν στις 17 Αυγούστου του 1940 τη συμφωνία του Ogdensburg, η οποία αποτελούσε μια συμφωνία που προέβλεπε κοινή άμυνα μέσω του "Μόνιμης Κοινής Επιτροπής Άμυνας" και κοινό πολεμικό σχεδιασμό ενάντια στην Γερμανία και τον Άξονα. Το 1941, η Συμφωνία του Hyde Park επίσημα ένωσε τις πολεμικές οικονομίες των ΗΠΑ και του Καναδά και ανεπίσημα τις οικονομίες των ΗΠΑ, του Καναδά και της Βρετανίας. Θα ενώνονταν επίσης η Αμερικανική και η Βρετανική στρατιωτική διοίκηση. Εν μέρει, η νομισματική συμφωνία που επετεύχθει με όχι αυτές τις πολεμικές συναλλαγές μεταξύ ΗΠΑ θα αποτελούσαν την βάση όσων θα προέβλεπε η Συνθήκη του Bretton Woods.

Επίσης η Βρετανική, η Γαλλική καθώς και οι άλλες αυτοκρατορίες δυτικοευρωπαϊκών κρατών δεν διαλύθηκαν μόνο εξαιτίας του γεγονότος ότι είχαν καταπονηθεί από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και εξαιτίας Αγγλοαμερικανικών οικονομικών συμφερόντων. Οι αποικιακές πολιτικές αυτών των Ευρωπαϊκών κρατών είχαν καταστήσει υποχρεωτικό για τις αποικίες τους να διεξάγουν εμπόριο με προνομιακούς όρους με τις "μητρικές χώρες", πράγμα το οποίο αντιτίθονταν στην πολιτική "ανοιχτών θυρών" που θα επέτρεπε στις επιχειρήσεις των ΗΠΑ να διεισδύσουν στις άλλες εθνικές οικονομίες και ειδικά σε εκείνες που είχαν κατασπαραχθεί από τον πόλεμο και αποτελούσαν ως εκ τούτου προνομιακούς χώρους εισόδου για τις αμερικανικές εταιρείες.

Οι αιτίες του Γερμανοσοβιετικού Συμφώνου μη επίθεσης.

Η Βρετανία και οι ΗΠΑ επίσης σκοπίμως καθυστέρησαν την εισβολή τους στη Δυτική Ευρώπη, υπολογίζοντας πως αυτό θα εξασθενούσε περαιτέρω τους σοβιετικούς που σήκωναν το βάρος του μεγαλύτερου μέρους των εχθροπραξιών στο ανατολικό ευρωπαϊκό μέτωπο. Γι' αυτό το λόγο η Βρετανία και οι ΗΠΑ εισέβαλαν αρχικά στη Βόρειο Αφρική αντί για την Ευρώπη. Επιθυμούσαν το Τρίτο Ράιχ και η Σοβιετική Ένωση να αλληλοεξουδετερώσουν ο ένας τον άλλο.

Το Γερμανοσοβιετικό σύμφωνο μη επίθεσης Μολότωφ - Ρίμπεντροπ προκάλεσε σοκ με την υπογραφή του στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική. Η Γερμανική και η Σοβιετική κυβέρνηση βρισκόντουσαν σε αντιπαλότητα η μία με την άλλη. Αυτό δεν είχε να κάνει μόνο με ιδεολογικές διαφορές. Η Γερμανία και η Σοβιετική Ένωση οδηγούνταν εξωγενώς στο να αντιπαρατεθούν η μία ενάντια στην άλλη σε όλη τη διάρκεια των γεγονότων που οδήγησαν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ακριβώς όπως στο παρελθόν είχαν οδηγηθεί εξωγενώς σε αντιπαράθεση η Γερμανία, η Ρωσική και η Οθωμανική Αυτοκρατορία στην Ανατολική Ευρώπη [3].

Για αυτό το λόγο η Βρετανία και η Γαλλία κήρυξαν πόλεμο στο Βερολίνο το 1939, όταν τόσο η Σοβιετική Ένωση όσο και η Γερμανία εισέβαλαν στην Πολωνία. Αν στις προθέσεις τους ήταν το να υπερασπιστούν την Πολωνία τότε γιατί να κηρύξουν τον πόλεμο μόνο στους Γερμανούς από τη στιγμή που τόσο οι Γερμανοί όσο και οι Σοβιετικοί είχαν εισβάλλει στην Πολωνία; Υπάρχει κάτι πολύ πιο ουσιαστικό πίσω από όλο αυτό.

Αν η Μόσχα και το Βερολίνο δεν είχαν υπογράψει το Σύμφωνο μη επίθεσης δεν θα είχε κηρυχθεί πόλεμος εναντίον της Γερμανίας. Στην πραγματικότητα η πολιτική κατευνασμού (σ.μ. της Γερμανίας) ήταν μια συνειδητά επιλεγμένη πολιτική που διαμορφώθηκε με την ελπίδα ότι επιτρέποντας την στρατιωτικοποίηση της Γερμανίας κι έπειτα παρέχοντας στη ναζιστική κυβέρνηση τα μέσα, μέσω της στρατιωτικής ισχύος, να δημιουργήσει κοινά Γερμανοσοβιετικά σύνορα, θα αποτελούσε το πρώτο βήμα για το ξέσπασμα του επιθυμητού Γερμανοσοβιετικού πολέμου που θα οδηγούσε στην αλληλοεξουδετέρωση των δύο ισχυρότερων ηπειρωτικών δυνάμεων στην Ευρώπη και την Ευρασία [4].

Η Βρετανική πολιτική και η λογική που οδήγησε στην υπογραφή του Συμφώνου μη επίθεσης μεταξύ Σοβιετικών και Γερμανών περιγράφεται με πολύ γλαφυρό τρόπο από τον Carroll Quigley. Ο Quigley, ένας κορυφαίος Αμερικανός καθηγητής ιστορίας, στη βασή των διπλωματικών συμφωνιών στην Ευρώπη καθώς και εσωτερικής πληροφόρησης που είχε στην διάθεσή του ως καθηγητής , εξηγεί τους στρατηγικούς στόχους της Βρετανικής πολιτικής από το 1920 μέχρι το 1938 ως εξής:

[Να διατηρηθεί η ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη, με την ενδυνάμωση της Γερμανίας απέναντι σε Γαλλία και Σοβιετική Ένωση, να αυξηθεί το ειδικό βάρος της Βρετανίας σ' αυτήν την ισορροπία μέσω της ευθυγράμμισής της με τις κτήσεις της (π.χ. την Αυστραλία και τον Καναδά) και τις ΗΠΑ, να αρνηθεί οποιαδήποτε δέσμευση (ειδικά δέσμευση μέσω της Κοινωνίας των Εθνών, και πάνω απ' όλα δέσμευση για βοήθεια προς τη Γαλλία) πέραν αυτών που υπήρχαν το 1919, να διατηρηθεί η ελευθερία δράσης της Βρετανίας, να στρέψει τη Γερμανία ανατολικά ενάντια [στη Σοβιετική Ένωση] αν κάποια ή και οι δύο αυτές δυνάμεις εξελιχθούν σε απειλή για την Ειρήνη [πιθανόν εννοεί την απόκτηση οικονομικής δύναμης] στην Ευρώπη [και ακόμα πιο πιθανό να υπονοεί Βρετανικά συμφέροντα]. [5]

Προκειμένου να εκτελεστεί αυτός ο σχεδιασμός που θα επέτρεπε στη Γερμανία να κινηθεί ανατολικά ενάντια [στη Σοβιετική Ένωση], ήταν απαραίτητο να γίνουν τρία πράγματα: (1) να διαλυτοποιηθούν όλες οι χώρες που βρίσκονται ανάμεσα στη Γερμανία και [τη Σοβιετική Ένωση], (2) να αποτραπεί η Γαλλία από το να "τιμήσει" τις συμμαχίες που είχε με αυτές τις χώρες (π.χ. Τσεχοσλοβακία και Πολωνία), και (3) να ξεγελαστεί ο [Βρετανικός] λαός έτσι ώστε να αποδεχτεί σαν μια αναγκαία, στην πραγματικότητα, σαν τη μοναδική λύση που μπορεί να δοθεί στα διεθνή προβλήματα. Η ομάδα του Τσάμπερλεν έδρασε τόσο πετυχημένα και στους τρεις αυτούς τομείς που έφτασαν μόλις ένα βήμα πριν την επιτυχία, κι απέτυχε μονάχα εξ αιτίας της ισχυρογνωμοσύνης των Πολωνών, της "απρεπούς" βιασύνης του Χίτλερ, καθώς επίσης κι εξ αιτίας του γεγονότος ότι την τελευταία στιγμή η ομάδα του Milner συνειδητοποίησε τις [γεωστρατηγικές] επιπλοκές της πολιτικής της [οι οποίες έφερναν κοντά αυτό που φοβόντουσαν περισσότερο, ένωναν τους Γερμανούς με τους Σοβιετικούς] και προσπάθησαν να το αντιστρέψουν. [6]

 Είναι εξ αιτίας αυτής της στόχευσης για υποβοήθηση των Γερμανών ώστε να φτάσουν σε θέση να είναι ικανοί να επιτεθούν στους Σοβιετικούς που οι Βρετανοί, Καναδοί και Αμερικανοί ηγέτες είχαν αρμονικές σχέσεις (πράγμα που φαίνεται ανεξήγητο στα κυρίαρχα εγχειρίδια ιστορίας) με τον Αδόλφο Χίτλερ και τους ναζί μέχρι την παραμονή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Σχετικά με την πολιτική του "Κατευνασμού" υπό την πρωθυπουργία του Νέβιλ Τσάμπερλεν και για τα πρώτα στάδια εφαρμογής της κατά την επαναστρατιωτικοποίηση των βιομηχανικώς περιοχών της Ρηνανίας, ο Quigley εξηγεί:

"Αυτό το γεγονός του Μαρτίου του 1936, με το οποίο ο Χίτλερ επαναστρατιωτικοποίησε τη Ρηνανία, ήταν το πιο κρίσιμο γεγονός στην διαδρομή της πολιτικής του "Κατευνασμού". Για όσο χρονικό διάστημα η περιοχή δυτικά του Ρήνου και η λωρίδα πλάτους 50 χιλιομέτρων στην ανατολική ακτή του ποταμού παρέμεναν αποστρατιωτικοποιημένες, όπως προβλέπονταν στην Συνθήκη των Βερσαλλιών και στις Συμφωνίες του Λοκάρνο, ο Χίτλερ δεν θα τολμούσε ποτέ να κινηθεί εναντίον της Αυστρίας, της Τσεχοσλοβακίας και της Πολωνίας. Δεν θα τολμούσε γιατί, με την δυτική Γερμανία ανοχύρωτη και γυμνή από Γερμανούς στρατιώτες, η Γαλλία θα μπορούσε εύκολα να εισβάλλει στη βιομηχανική περιοχή του Ρουρ, να συνέθλιβε την Γερμανία και να την καθιστούσε έτσι ανίκανη να προελάσει προς τα ανατολικά. Από αυτήν τη χρονική στιγμή κι έπειτα [1936], συγκεκριμένα μέλη της ομάδας Milner και της Βρετανικής κυβέρνησης των Συντηρητικών είχαν συλλάβει την απίθανη ιδέα πως θα μπορούσαν να πετύχουν μ' έναν σμπάρο δυο τρυγόνια, φέρνοντας αντιμέτωπες τη Γερμανία με [τη Σοβιετική Ένωση] στην ανατολική Ευρώπη. Με αυτό τον τρόπο θεωρούσαν πως δύο εχθροί τους θα αλληλοεξουδετερωθούν ή ότι η Γερμανία θα μπορούσε να μείνει ικανοποιημένη με τα πετρέλαια της Ρουμανίας ή το σιτάρι της Ουκρανίας. Δεν πέρασε από το μυαλό κανενός που να κατείχε υπεύθυνη θέση η πιθανότητα η Γερμανία και [η Σοβιετική Ένωση] να τα βρουν, έστω και προσωρινά, ενάντια στη Δύση. Ακόμα λιγότερο περνούσε από το μυαλό τους το ότι [η Σοβιετική Ένωση] θα μπορούσε να νικήσει τη Γερμανία κι έτσι να ανοίξει τις πόρτες της Κεντρικής Ευρώπης για τον Μπολσεβικισμό. [7]

Η διαλυτοποίηση των χωρών ανάμεσα στη Γερμανία και [τη Σοβιετική Ένωση] θα μπορούσε να προχωρήσει ευθύς αμέσως μετά την οχύρωση της Ρηνανίας, χωρίς φόβο από τη μεριά της Γερμανίας ότι η Γαλλία θα μπορούσε να της επιτεθεί στη Δύση, ενώ αυτή ήταν απασχολημένη στην Ανατολή. [8]

Προκειμένου να δημιουργηθούν τελικά κοινά γερμανοσοβιετικά σύνορα, η στρατιωτική συμμαχία υπό την ηγεσία της Γαλλίας θα έπρεπε πρώτα να εξουδετερωθεί. Οι συμφωνίες του Λοκάρνο σχεδιάστηκαν από τους μανδαρίνους της βρετανικής εξωτερικής πολιτικής ούτως ώστε να αποτρέψουν τη Γαλλία από το να είναι σε θέση να βοηθήσει στρατιωτικά την Τσεχοσλοβακία και την Πολωνία στην Ανατολική Ευρώπη λειτουργώντας έτσι ως φόβητρο απέναντι στην Γερμανία και τις προσπάθειές της να προσαρτήσει και τα δυο αντολικοευρωπαϊκά κράτη. Ο Quigley γράφει:

Οι Συμφωνίες του Λοκάρνο εγγυούνταν τα σύνορα της Γερμανάς με τη Γαλλία και το Βέλγιο με την εγγύηση των δυνάμεων αυτών των τριών κρατών και επιπρόσθετα της Βρετανίας και της Ιταλίας. Στην πραγματικότητα οι Συμφωνίες αυτές δεν εξασφάλιζαν τίποτα στη Γαλλία, ενώ πρόσφεραν στη Βρετανία τη δυνατότητα να ασκήσει βέτο σε ότι είχε να κάνει με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απέρρεαν από τη συμμαχία της Γαλλίας με την Πολωνία και την "Μικρή Αντάντ". Οι Γάλλοι αποδέχτηκαν αυτά τα παραπλανητικά έγγραφα για λόγους εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης (...) Αυτή η παγίδα [όπως αποκαλεί ο Quigley τις Συμφωνίες του Λοκάρνο] αποτελούνταν από αρκετούς αλληλοσυνδεόμενους παράγοντες. Αρχικά, οι συμφωνίες δεν εγγυούνταν τα γερμανικά σύνορα και την αποστρατιωτικοποίηση της Ρηνανίας από γερμανικές ενέργειες, αλλά ενάντια σε ενέργειες τόσο της Γερμανίας όσο και της Γαλλίας. Αυτό, με τη μία, έδινε στη Βρετανία το δικαίωμα να αντιταχθεί σε οποιαδήποτε γαλλική ενέργεια ενάντια στη Γερμανία και προς υποστήριξη των συμμάχων της Γαλλίας ανατολικώς της Γερμανίας. Αυτό σήμαινε πως εάν η Γερμανία κινούνταν στα ανατολικά ενάντια στην Τσεχοσλοβακία, την Πολωνία, και τελικά [τη Σοβιετική Ένωση], και εάν η Γαλλία επιτείθονταν στα δυτικά σύνορα της Γερμανίας προς υποστήριξη της Τσεχοσλοβακίας ή της Πολωνίας, όπως δεσμεύονταν να κάνει από τις συμμαχίες που είχε συνάψει, η Μεγάλη Βρετανία, το Βέλγιο και η Ιταλία, θα μπορούσαν να θεωρήσουν ότι δεσμεύονται από τις Συμφωνίες του Λοκάρνο να προστρέξουν σε βοήθεια της Γερμανίας. [9]

Η αγγλογερμανική Συμφωνία για τη Ναυσιπλοΐα του 1935 είχε επίσης σκόπιμα υπογραφεί από τη Βρετανία προκειμένου να αποτρέψει τους σοβιετικούς από το να προσχωρήσουν στην εξουδετερωμένη στρατιωτική συμμαχία μεταξύ Γαλλίας, Τσεχοσλοβακίας και Πολωνίας. Ο Quigley γράφει:

Τέσσερις μέρες αργότερα, ο Χίτλερ ανακοίνωσε την έναρξη του επανεξοπλισμού της Γερμανίας, και δέκα μέρες μετά από αυτό, η Βρετανία έκανε "τα στραβά μάτια" απέναντι σ' αυτή την κίνηση του Χίτλερ στέλνοντας τον Sir John Simon σε επίσημη επίσκεψη στο Βερολίνο. Όταν η Γαλλία προσπάθησε να εξισορροπήσει τα αποτελέσματα του επανεξοπλισμού της Γερμανίας με την εισδοχή της Σοβιετικής Ένωσης στο πλέγμα των ανατολικών της συμμαχιών τον Μάη του 1935, οι Βρετανοί απάντησαν σ' αυτό συνάπτοντας το αγγλογερμανικό Σύμφωνο για τη Ναυσιπλοΐα στις 18 Ιούνη 1935. Αυτή η συμφωνία, που ολοκληρώθηκε από τον Simon, επέτρεπε στη Γερμανία να κατασκευάσει πολεμικό στόλο που να φτάνει το 35% του βρετανικού (αυτό το ποσοστό ανέβαινε στο 100% σε ότι αφορούσε τα υποβρύχια). Αυτό αποτέλεσε θανάσιμη μαχαιριά στην πλάτη της Γαλλίας, μιας και έδινε στη Γερμανία τη δυνατότητα να δημιουργήσει πολεμικό στόλο αρκετά μεγαλύτερο από τον γαλλικό στις σημαντικές κατηγορίες πλοίων (θωρηκτά κι αεροπλανοφόρα) επειδή η Γαλλία δεσμεύονταν από Συνθήκη να μπορεί να αναπτύξει το πολεμικό της ναυτικό μόλις στο 33% του βρετανικού. Επιπλέον, η Γαλλία είχε να περιφρουρήσει μια παγκόσμια αυτοκρατορία και τον εχθρικό ιταλικό στόλο στα ανοιχτά των μεσογειακών της ακτών. Αυτή η συμφωνία εξέθετε τις γαλλικές ακτές του ατλαντικού τόσο πολύ στο έλεος του γερμανικού ναυτικού, που η Γαλλία θα εξαρτιόταν στο εξής πλήρως από το βρετανικό στόλο για να προστατέψει αυτή τη περιοχή. [10]

Το σχέδιο Hoare-Laval χρησιμοποιήθηκε επίσης για να στρέψει τη Γερμανία ανατολικά αντί για νότια προς την Ανατολική Μεσόγειο, την οποία οι Βρετανοί έβλεπαν σαν έναν από τους σημαντικότερους διαύλους που διασφάλιζαν την ενότητα της αυτοκρατορίας τους μιας και συνέδεε - μέσω της Διώρυγας του Σουέζ τη Βρετανία με την Ινδία. Ο Quigley εξηγεί:

Ο κατάλογος των χωρών που προορίζονταν να διαλυτοποιηθούν περιλάμβανε την Τσεχοσλοβακία, την Πολωνία και την Αυστρία, δεν περιλάμβανε όμως την Ελλάδα και την Τουρκία, αφού η ομάδα Μίλνερ δεν είχε καμία πρόθεση να επιτρέψει στη Γερμανία να προσεγγίσει τον ζωτικό χώρο της Μεσογείου. Έτσι, ο σκοπός του σχεδίου Hoare-Laval του 1935, το οποίο συνέτριψε το σύστημα συλλογικής ασφάλειας προσπαθώντας να παραχωρήσει το μεγαλύτερο κομμάτι της Αιθιοπίας στην Ιταλία, στόχευε στο να φέρει μια "κατευνασμένη" Ιταλία σε μια θέση στο πλευρό [της Βρετανίας] επιδιώκοντας να εμποδίσει οποιαδήποτε κίνηση της Γερμανίας προς νότο και να την στρέψει συνεπώς προς την ανατολή [ενάντια στη Σοβιετική Ένωση]. [11]

Τόσο η Σοβιετική Ένωση, υπό τον Ιωσήφ Στάλιν, όσο και η Γερμανία, υπό τον Αδόλφο Χίτλερ, συνειδητοποίησαν τελικά τις επιδιώξεις για έναν γερμανοσοβιετιό πόλεμο κι εξ αιτίας αυτής της διαπίστωσης τόσο η Μόσχα όσο και το Βερολίνο υπέγραψαν το αμοιβαίο Σύμφωνο μη επίθεσης πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η γερμανοσοβιετική συμφωνία αποτέλεσε σε μεγάλο βαθμό απάντηση στη στάση των αγγλοαμερικανών. Τελικά ήταν εξ αιτίας της αμοιβαίας δυσπιστίας μεταξύ Σοβιετικών και Γερμανών που κατέρρευσε η μεταξύ τους συμμαχία και ο προσδοκώμμενος γερμανοσοβιετικός πόλεμος "καρποφόρησε", δίνοντας το μεγαλύτερο και πιο θανατηφόρο πολεμικό θέατρο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το Ανατολικό Μέτωπο.

Τα αίτια της Ρωσικής τάσης να προστατεύει την Ευρασία.

Με αυτήν τη θεώρηση της αγγλοαμερικανικού στρατηγικού σχεδιασμού για εξασθένιση της Ευρασίας μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητός ο ρωσικός στρατηγικός σχεδιασμός και το ρωσικό πλαίσιο σκέψης για την αυτοπροστασία της Ρωσίας μέσω της προστασίας του Ευρωπαϊκού της πυρήνα και την ενοποίηση της Ευρασίας μέσω οργανισμών όπως το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, το Σύμφωνο Συλλογικής Ασφάλειας (Collective Security Treaty Organization - CSTO), η Οργάνωση για τη Συνεργασίας της Σανγκάης (Shanghai Cooperation Organization - SCO) και ρωσικές πολιτικές όπως το Δόγμα Πριμακόφ και η συμμαχία της Μόσχας με το Ιράν και τη Συρία.

Καθώς διαμορφώνονταν οι σφαίρες επιρροής στην Ευρώπη έγινε φανερό ότι η Ελλάδα θα περιέρχονταν στην αγγλοαμερικανική σφαίρα επιρροής, ενώ η Πολωνία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Αλβανία, η Γιουγκοσλαβία και η Τσεχοσλοβακία θα περιέρχονταν στη σοβιετική σφαίρα επιρροής. Εξ αιτίας αυτής της αντίληψης για τα γεγονότα ο Κόκκινος Στρατός της Σοβιετικής Ένωσης παρακολουθούσε ενώ οι Έλληνες κομμουνιστές σφαγιάζονταν κι ο βρετανικός στρατός επενέβαινε στον Ελληνικό εμφύλιο πόλεμο. Η αιτία αυτών των συμφωνιών που περιλάμβαναν σφαίρες επιρροής στην Ευρώπη ήταν το γεγονός ότι οι σοβιετικοί ήθελαν να διαμορφώσουν μια ζώνη προστασίας τους από νέες εισβολές από τη Δυτική Ευρώπη, εισβολές που μάστιζαν την ΕΣΣΔ και την Τσαρική Ρωσία.

Στην πραγματικότητα ο Ψυχρός Πόλεμος δεν ξεκίνησε εξαιτίας της σοβιετικής επιθετικότητας, αλλά εξ αιτίας μιας μακράς ιστορικής τάσης των αγγλοαμερικανικών ελίτ να περικυκλώσουν και να ελέγξουν την Ευρασία. Η Σοβιετική Ένωση τίμησε τη συμφωνία της με τη Βρετανία και τις ΗΠΑ να μην επέμβει στην Ελλάδα, πράγμα το οποίο της στοίχισε στο επίπεδο των γιουγκοσλαβοσοβιετικών σχέσεων αφού ο Στρατάρχης Τίτο ήρθε σε ρήξη με τον τον Στάλιν πάνω στο ζήτημα. Αυτό όμως, δεν εμπόδισε τις ΗΠΑ και τη Βρετανία από το να κατηγορήσουν ψευδώς τη Σοβιετική Ένωση ότι υποστήριζε τους Έλληνες κομμουνιστές και να κηρύξουν πόλεμο εναντίον των σοβιετικών με το δόγμα Τρούμαν. Αυτή η κίνηση αποτέλεσε μέρος της αγγλοαμερικανικής προσπάθειας περικύκλωσης της Σοβιετικής Ένωσης και ελέγχου της Ευρασίας. Σήμερα αυτή η πολιτική, που προϋπήρξε του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και βοήθησε στην πυροδότηση του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, δεν έχει αλλάξει, και οι αγγλοαμερικανικές ελίτ, όπως ο Ζμπίγνιεφ Μπρεζίνσκι, εξακολουθούν να μιλούν για διαμελισμό της Ρωσίας, του διάδοχου κράτους της ΕΣΣΔ.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
[1]  Η Βρετανική ελίτ, όμως, είχε καταφέρει να βρει θέση δίπλα στην ευρωστία της οικονομίας των ΗΠΑ, σχηματίζοντας την αγγλοαμερικανική ελίτ και αποσπώντας τον εαυτό της από τα συμφέροντα της πλειοψηφίας των Βρετανών πολιτών.
[2]  Mahdi Darius Nazemroaya, Plans for Redrawing the Middle East: The Project for a “New Middle East”, Centre for Research on Globalization (CRG), November 18, 2006.
[3]  Mahdi Darius Nazemroaya, The “Great Game”: Eurasia and the History of War, Centre for Research on Globalization (CRG), December 3, 2007.

[4]  Σ' αυτό το σημείο η Κίνα περιορίζονταν ήδη από την Ιαπωνία, και πρωτύτερα από τις συνδυασμένες πιέσεις των πολιτικών της Ρωσίας, της Ιαπωνίας και της Δυτικής Ευρώπης. Αυτό θα άφηνε την Γερμανία α την ΕΣΣΔ σαν τις δύο κύριες απειλές γα τα αγγλοαμερικανικά συμφέροντα.

[5] Carroll Quigley, The Anglo-American Establishment: From Rhodes to Cliveden (San Pedro, California: GSG & Associates Publishers, 1981), σελ. 240.

[6] όπως πριν, σελ. 266.

[7] όπως πριν, σελ. 265.

[8] όπως πριν, σελ. 272.

[9] όπως πριν, σελ. 264.

[10] όπως πριν, σελ. 269-270.

[11] όπως πριν, σελ. 273.

(*) Ο Mahdi Darius Nazemroaya είναι βραβευμένος συγγραφέας και γεωπολιτικός αναλυτής. Συγγραφέας του βιβλίου "The Globalization of NATO" και του προς έκδοση "The War on Libya and the Re-Colonization of Africa". Έχει επίσης συνεισφέρει σε σειρά άλλων βιβλίων με θέματα που ποικίλουν από την πολιτισμική κριτική μέχρι τις διεθνείς σχέσεις. Είναι κοινωνιολόγος και συνεργάτης ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας για την Παγκοσμιοποίηση ( Centre for Research on Globalization - CRG), συνεργάτης του  Strategic Culture Foundation - SCF της Μόσχας και μέλος της Scientific Committee of Geopolitica στην Ιταλία.

Οι εξελίξεις στην Ουκρανία ως αποδείξεις την επικίνδυνης όξυνσης της επιθετικότητας του Αμερικάνικου Ιμπεριαλισμού.

Επειδή οι εικόνες ενόπλων δίπλα από Ρωσικές σημαίες στην Κριμαία αλλά και οι εικόνες αναταραχής στις υπόλοιπες περιοχές της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας, σε συνδυασμό με την προπαγάνδα των δυτικών ΜΜΕ - που είναι και η κυρίαρχη εκδοχή προπαγάνδας που διοχετεύεται στην χώρα μας  -μπορεί εύκολα να διαστρεβλώσει την αντίληψή μας για την πραγματικότητα, θα είχε ιδιαίτερη σημασία να ειπωθεί ξεκάθαρα το εξής: Οι εξελίξεις στην Ουκρανία αποτελούν μια ξεκάθαρη απόδειξη της επικίνδυνης έντασης της επιθετικότητας του Αμερικάνικου Ιμπεριαλισμού. Όσο κι αν ίσως δεν είναι άμεσα αντιληπτό εξ αρχής και κάτω από την πίεση που δημιουργεί ο καταιγιστικός - και σε ελάχιστη σχέση με την πραγματικότητα - ρυθμός της προπαγάνδας, οι ΗΠΑ επιτείθονται και η Ρωσία αμύνεται αυτή τη στιγμή στη σκακιέρα των Ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Στο βαθμό μάλιστα που δεν θα θεωρήσει κανείς ως "ουρανοκατέβατα" τα γεγονότα των τελευταίων μηνών στην Ουκρανία θα έχει την ευκαιρία ίσως να αντιληφθεί πως αυτές οι επιθετικές κινήσεις ετοιμάζονται εδώ και καιρό.

Θυμάται κανείς τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην Ρωσία το 2011;

Διαδηλώσεις εναντίον του Πούτιν, Μόσχα, Δεκέμβρης 2011.

Οι διαδηλώσεις ξέσπασαν μετά τα αποτελέσματα των εκλογών που έγιναν στις 4 Δεκέμβρη του 2011 για τις 450 θέσεις που απαρτίζουν την Κρατική Δούμα. Αιτία αποτέλεσε το θεωρούμενο ως μεγάλο ποσοστό που εξέλαβε η "Ενωμένη Ρωσία", το κόμμα του Πούτιν δηλαδή. Οι καταγγελίες για εκλογική απάτη προκάλεσαν μια σειρά διαδηλώσεων κυρίως στη Μόσχα και το Λένινγκραντ που βαφτίστηκαν "Κίνημα για δίκαιες εκλογές". Παρά την πολιτική πολυσυλλεκτικότητα των κινητοποιήσεων, από κομμουνιστές και αναρχικούς μέχρι υπερεθνικιστές, την κοινωνική βάση των διαδηλώσεων αποτέλεσαν κυρίως τα μεσαία στρώματα τα οποία μετά από μια περίοδο κοινωνικής ανόδου και ευημερίας ένιωθαν τις πιέσεις την οικονομικής κρίσης του 2008 να γίνονται ολοένα και πιο έντονες.

Οι κινητοποιήσεις για "Δίκαιες εκλογές" προκάλεσαν αντιδιαδηλώσεις (κυρίως από την νεολαία του κόμματος του Πούτιν) οι οποίες βαφτίστηκαν "αντι-πορτοκαλί" διαδηλώσεις, καταφερόμενες ενάντια σε κινητοποιήσεις του στυλ "έγχρωμων επαναστάσεων" που έλαβαν χώρα σε μια σειρά από πρώην σοβιετικές χώρες την δεκαετία του 2000-2010, με την πιο γνωστή από αυτές να είναι η "πορτοκαλί επανάσταση" του 2004 στην Ουκρανία. Η αντιπαράθεση έφτασε στο αποκορύφωμά της στις 4 Φλεβάρη του 2012 οπότε και στη Μόσχα έλαβαν χώρα τόσο διαδήλωση του "Κινήματος για Δίκαιες Εκλογές" όσο και του "Αντι-πορτοκαλί κινήματος", οι οποίες παρά τους αντικρουόμενους αριθμούς που έδιναν διαδηλωτές και αστυνομία σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να θεωρηθούν λίγο πολύ ισοδύναμες και κινούμενες μεταξύ 100.000 και 150.000 διαδηλωτών.

Γιατί γίνεται αναφορά στις διαδηλώσεις αυτές;

Στις 3 Φλεβάρη του 2012 η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία ανέφερε πως είχε λάβει ένα σύνολο 1686 αναφορών για εκλογικές παρατυπίες. Από αυτές, οι 195 (11,5%) επιβεβαιώθηκαν μετά από έρευνα, το ένα τρίτο (584) υποστηρίχθηκε πως είχαν να κάνουν με ασάφειες του εκλογικού νόμου, και μόνον 60 θα μπορούσαν να έχουν με κάποιον τρόπο φαλκιδεύσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Στις 4 Φλεβάρη, το γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Ρωσικής Ομοσπονδίας ανακοίνωσε πως η πλειοψηφία των βίντεο που ισχυρίζονταν πως κατέγραφαν παρατυπίες σε εκλογικά τμήματα, ήταν τα ίδια κατασκευασμένα και απάτες.

Χωρίς κανείς να μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιο ήταν το εύρος της εκλογικής "απάτης" και των παρατυπιών που παρατηρήθηκαν στις εκλογές της 4 Δεκέμβρη του 2011 (και μην ξεχνώντας τον τρόπο με τον οποίο αναδείχθηκε στην εξουσία ο Τζωρτζ Μπους ο νεότερος για την πρώτη του θητεία στον Λευκό Οίκο, αλήθεια, ποιος θυμάται τις "εκλογικές παρατυπίες" στη Φλόριντα αλλά και αλλού), οι συγκεκριμένες κινητοποιήσεις μπορούν να υποδείξουν κάποιες πραγματικότητες για την ρωσική κοινωνία. Από τη μια, η αυταρχικότητα του καθεστώτος Πούτιν σίγουρα δεν θα έκανε για κανέναν να αποτελεί έκπληξη ακόμα και μια εκτεταμένη νοθεία στις συγκεκριμένες εκλογές. Από την άλλη, το γεγονός πως πολλοί από τους ηγέτες των κινητοποιήσεων αποτέλεσαν προσωπικότητες που διακρίθηκαν επί καθεστώτος Γιέλτσιν δείχνει πως μεγάλο κομμάτι της αστικής τάξης στη Ρωσία εξακολουθεί να στηρίζεται σε δεσμούς και σχέσεις που δημιουργήθηκαν στην άμεση μετασοβιετική εποχή. Δεσμούς και σχέσεις που εμφανίζουν έντονο το στοιχείο της "εξάρτησης" από δυτικά κέντρα. Οι κατηγορίες για το "ανάλογο των έγχρωμων" επαναστάσεων στη Ρωσία μπορεί σε μικρό ή μεγάλο βαθμό να είχαν προπαγανδιστική χρήση και αξία. Αυτό δεν αναιρεί όμως το γεγονός πως οι αντιφάσεις στο εσωτερικό του Ρωσικού κεφαλαίου είναι κάτι περισσότερο από υπαρκτές.

Αδιαμφισβήτητη αποτελεί τέλος η συμμετοχή στις κινητοποιήσεις αριστερών και αντισυστημικών δυνάμεων. Τα αιτήματα για ακύρωση του αποτελέσματος των εκλογών, παραίτηση του προέδρου της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής Βλαντιμίρ Τσούρωφ, διεξαγωγή έρευνας για εκλογική απάτη, απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων, εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους κομμάτων της αντιπολίτευσης αλλά και νέες εκλογές το απεικονίζουν αυτό εν μέρει. Θέλει πάντα όμως μια προσοχή στο ποιο αίτημα σημαίνει τι, σε μια χώρα όπου μέχρι πρόσφατα πολλοί από τους ολιγάρχες που λεηλάτησαν τον πλούτο της χώρας βρίσκονταν στην φυλακή και από πολλούς - και σίγουρα την "Διεθνή Κοινότητα" θεωρούνταν πολιτικοί κρατούμενοι.

Έχει μια σημασία επίσης να σημειώσει κανείς πως η "Αντι-πορτοκαλί" διαδήλωση στις 4 Φλεβάρη έλαβε χώρα στο πάρκο του λόφου Ποκλόναγια, όπου και βρίσκονται μνημεία της νίκης των σοβιετικών στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι αυτό κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο το καθεστώς Πούτιν φαίνεται να εγκολπώνει, να επανανοηματοδοτεί και να χρησιμοποιεί το σοβιετικό παρελθόν στο σήμερα. Πράγμα που έχει τις αποτυπώσεις του και στην παρούσα κρίση στην Ουκρανία.

Συμπερασματικά, φαίνεται πως οι αντιφάσεις που αναπτύσσονται στα πλαίσια του Ρωσικού καπιταλισμού κάθε άλλο παρά ανύπαρκτες είναι. Αντίθετα, η οικονομική κρίση του 2008 και η υπερβολική εξάρτηση της Ρωσικής Οικονομίας από τις εξαγωγές πετρελαίου και ορυκτών πόρων ευρύτερα τις έχουν παροξύνει από το 2008 και μετά. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που φαίνεται κατά καιρούς να ανοίγουν την όρεξη των Αμερικανών και των δυτικών Ιμπεριαλιστών για λιγότερο ή περισσότερο συγκαλυμμένη παρέμβαση στα εσωτερικά της χώρας.

Οι βομβιστικές επιθέσεις στο Στάλινγκραντ.

Στις 29 και 30 Δεκέμβρη του 2013 έλαβαν χώρα βομβιστικές επιθέσεις στην πόλη του Στάλινγκραντ. Την 29η Δεκέμβρη, βομβιστής αυτοκτονίας πυροδότησε βόμβα στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης (έχει καταγραφεί και σε βίντεο), σκοτώνοντας 18 ανθρώπους και τραυματίζοντας άλλους 44. Την επομένη, 30η Δεκέμβρη 2013, μια δεύτερη έκρηξη που προκλήθηκε από βομβιστή αυτοκτονίας έλαβε χώρα σε τρόλεϋ που διέρχονταν την περιοχή Ντζερζίνσκι της πόλης. Απολογισμός, 16 νεκροί και 41 τραυματίες.

Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε η οργάνωση "Βιλαέτι του Νταγκεστάν", μια υποομάδα του "Εμιράτου του Καυκάσου". Δύο πράγματα θα είχε κάποιο νόημα να σημειωθούν σχετικά με τις συγκεκριμένες επιθέσεις πέρα από το γεγονός ότι στρέφονταν ενάντια - και συνάμα δικιολογούσαν τα υπέρογκα έξοδα για - την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων του Σότσι. Πρώτον, ότι στον έναν ή στον άλλο βαθμό η επίθεση ανήκει στην ίδια κατηγορία με σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων στο Ρωσικό έδαφος με κοινό παρονομαστή τον ισλαμικό φονταμενταλισμό. Χρηματοδότηση και "επιτελική υποστήριξη" σε αυτά τα χτυπήματα παρέχουν σίγουρα οι μυστικές υπηρεσίες της Σαουδικής Αραβίας, με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό για το ποιοι είναι οι συνεργάτες - αν όχι οι μέντορες - αυτών. Δεύτερον, ότι η έκκληση που απεύθυνε ο Ντμίτρι Γιάρος, αρχιεγκληματίας του ναζιστικού "Δεξιού Τομέα" που έχει πλέον επικηρυχτεί από τους Ρώσους, για κοινό αγώνα ενάντια στη Ρωσία ακριβώς σε τέτοιους ισλαμιστές φονταμενταλιστές απευθύνονταν. Δίπλα σε αυτούς πολεμούσε άλλωστε και ο Γιάρος στην Τσετσενία.

Η Ουκρανία και το αυριανό δημοψήφισμα στην Κριμαία.

Τα παραπάνω αποκτούν ιδιαίτερη σημασία αν τα θέσει κανείς στο πλαίσιο που δημιουργείται από τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Για την χροιά και την σημασία τους έχουν ειπωθεί πολλά, τόσα μάλιστα που για όποιον τα παρακολουθεί στοιχειωδώς αποστασιοποιημένος να είναι σχετικά εύκολο να δει πέρα από την προπαγάνδα και να αντιληφθεί τις εξελίξεις στη χώρα ως αυτό που πραγματικά είναι. Ένα ένοπλο ακροδεξιό - νεοναζιστικό πραξικόπημα, υποστηριζόμενο και χρηματοδοτούμενο από τη Δύση. Ειδικότερη μνεία θα πρέπει ίσως να γίνεται στον ρόλο που έπαιξε και παίζει η Γερμανία και η δική μας Ε.Ε. μιας και φαίνεται να είναι και ο πιο τυχοδιωκτικός στην συγκεκριμένη ιστορία. Σε τέτοιο μάλιστα βαθμό που ανάγκασε τον πρώην καγκελάριο της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ (η μετέπειτα θέση του σε Ρωσογερμανικό κονσόρτσιουμ κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream δεν θα πρέπει επίσης να αμεληθεί), να πει ανοιχτά πως «οι εσφαλμένοι χειρισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο ουκρανικό πρόβλημα οδήγησαν στην επικίνδυνη κρίση στην Κριμαία».

Εν όψει του αυριανού κρίσιμου δημοψηφίσματος στην Κριμαία λοιπόν, και εν αναμονή σημαντικών εξελίξεων, όσα λέγονται παραπάνω έχουν σαν κύριο στόχο το εξής. Να καταδείξουν την επιθετικότητα του Αμερικάνικου Ιμπεριαλισμού στην περιοχή της ευρύτερης πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Επιθετικότητα που έχει να κάνει με τους γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς της με τη Ρωσία και έχει σαν στόχο την περιχαράκωση της τελευταίας και την αποτροπή της πιθανότητας να γίνει ανταγωνιστική σε επίπεδο διεθνών ανταγωνισμών. Αυτή η επιθετικότητα δεν ξεκίνησε με τις διαδηλώσεις του Euromaidan στην Ουκρανία ούτε και θα τελειώσει εκεί. Πέρασε όμως σίγουρα σε νέο επίπεδο και αναβάθμισε τους κινδύνους που διατρέχει η εργατική τάξη διεθνώς ακριβώς από την όξυνση της Ιμπεριαλιστικής επιθετικότητας.

Σίγουρα δεν αποτελεί στόχο ο εξωραϊσμός του Ρωσικού Ιμπεριαλισμού, πολύ περισσότερο η υποστήριξή του, απλά σε περιπτώσεις τέτοιων αντιπαραθέσεων έχει μια σημασία να ξεκαθαριστεί ποιος είναι ο επιτιθέμενος και ποιος ο αμυνόμενος. Κι αυτό γιατί θα βοηθήσει στο να γίνει ξεκάθαρο προς τα που είναι πιο χρήσιμο να στραφούν κυρίαρχα - αν και ίσως όχι αποκλειστικά - τα βέλη της κριτικής και της εναντίωσης. Πρέπει λοιπόν να ειπωθεί ανοιχτά και ξεκάθαρα, στην παρούσα κρίση στην Ουκρανία, όπως αυτή φαίνεται να κορυφώνεται μέσα από το δημοψήφισμα για την τύχη της Κριμαίας, ο Δυτικός Ιμπεριαλισμός επιτίθεται και ο Ρωσικός αμύνεται! Όποιος δεν το αναγνωρίζει αυτό, δύσκολα θα καταφέρει να τοποθετηθεί σωστά στις ευρύτερες εξελίξεις.

Αντιπολεμικές κινητοποιήσεις στις ΗΠΑ για την πιθανότητα μιας αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης στην Ουκρανία!

Εβδομάδα αντιπολεμικών κινητοποιήσεων διοργανώνεται στις ΗΠΑ το διάστημα 11 με 18 Μάρτη 2014. To "Διεθνές Κέντρο Δράσης" καλεί σε εγρήγορση και σε κινητοποιήσεις μιας και αντιλαμβάνεται τις κινήσεις των ΗΠΑ και των ΝΑΤΟϊκών συμμάχων τους ως προκλητικές και εξαιρετικά επικίνδυνες. Βασικό αίτημα των ακτιβιστών είναι να σταματήσει εδώ και τώρα η χρηματοδότηση ναζιστικών οργανώσεων από την Αμερικανική Κυβέρνηση. Καταγγέλοντας τις κυρώσεις, τις προετοιμασίες πολέμου, την παρουσία πολεμικών πλοίων με τηλεκατευθυνόμενους πυραύλους στην Μαύρη Θάλασσα καθώς και την αποστολή μαχητικών αεροσκαφών σε χώρες γειτονικές με τη Ρωσία (όπως η Πολωνία ή οι Βαλτικές χώρες) καλεί σε σειρά κινητοποιήσεων σε διάφορες πόλεις της χώρας. Έτσι, κινητοποιήσεις διοργανώθηκαν ή πρόκειται να διοργανωθούν στη Νέα Υόρκη, την Ατλάντα, τη Βαλτιμόρη, τη Βοστώνη, το Μπάφαλο, το Ντιτρόιτ, το Ντέραμ της Βόρειας Καρολίνα, το Χιούστον, το Χάντιγκτον της Δυτικής Βιρτζίνια, το Λος Άντζελες, τη Μινεάπολη, το Όκλαντ της Καλιφόρνια, την Φιλαδέλφια, το Σαν Ντιέγκο και την Τουσόν της Αριζόνα. 

Παρά το γεγονός ότι απέχουν ίσως πολύ από το να είναι μαζικές είναι σίγουρα μια πολύ σημαντική κίνηση στην καρδιά του Αμερικάνικου Ιμπεριαλισμού. Θέλει σίγουρα πολύ κουράγιο να είναι κανείς στην θέση των ακτιβιστών στο βίντεο, έξω ακριβώς από τον Λευκό Οίκο. Κάθε αρχή και δύσκολη... Παρ' όλα αυτά η αρχή γίνεται κι αυτό είναι σημαντικό.

80 χρόνια από την γέννηση του Γιούρι Γκαγκάριν

80 χρόνια συμπληρώθηκαν την 9η Μάρτη από την γέννηση ενός από τους διασημότερους ανθρώπους της εποχής του. Ενός ανθρώπου που θα μείνει στην ανθρώπινη ιστορία ως ο πρώτος που κατάφερε να πραγματοποιήσει αυτό που για αιώνες ονειρεύονταν το ανθρώπινο είδος αλλά μέχρι ακόμα και την εποχή της γέννησής του κανείς δεν σκεφτόταν στα σοβαρά την πιθανότητα πραγματοποίησής του. Στο πρόσωπό του εκφράστηκε κάτι πολύ περισσότερο από τον ανταγωνισμό των δύο υπερδυνάμεων της υφηλίου τότε (της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ) για την κατάκτηση του διαστήματος. Εκφράστηκε - έστω και με στρεβλό τρόπο - ο μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ανταγωνισμός των δύο τρόπων με τους οποίους οι ανθρωπότητα είχε επιλέξει να πορεύεται. Του καπιταλιστικού από την μια και του σοσιαλιστικού από την άλλη.

Σίγουρα θα μπορούσε να γίνει μεγάλη κουβέντα για το κατά πόσον ο δρόμος που ακολουθούσε ακόμα και τότε η ΕΣΣΔ θα μπορούσε να ονομαστεί σοσιαλιστικός. Η χρονική εγγύτητα της Οκτωβριανή επανάστασης αλλά και της μεγάλης αντιφασιστικής νίκης των λαών προσδίδουν σίγουρα όμως και συμβολική χροιά ανεξάρτητα από τις αναλύσεις και την τοποθέτηση που θα μπορούσε να έχει κανείς για την ΕΣΣΔ της περιόδου. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς άλλωστε πως η νίκη που συνήγαγε η ΕΣΣΔ στο πρόσωπό του, αποτέλεσε και την τελευταία μεγάλη νίκη του Σοσιαλισμού στον 20 αιώνα. Νίκη που σηματοδότησε συνάμα και την αντίστροφη μέτρηση προς την ήττα και την κατάρρευσή τόσο στο οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, όσο και στο συμβολικό. Η βούληση του πολιτικού γραφείου του ΚΚΣΕ να εορτασθούν τα 50 χρόνια της μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής επανάστασης με μια επανδρωμένη πτήση σοβιετικών κοσμοναυτών δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, αντιθέτως οι ΗΠΑ και η νεότευκτη τότε NASA κατάφεραν να προσπεράσουν τους σοβιετικούς στέλνοντας πρώτες, με την αποστολή Apollo 11, ανθρώπινα όντα στη σελήνη στις 20 Ιούλη του 1969.

Ο ανταγωνισμός για την κατάκτηση του διαστήματος.

Επί της ουσίας ήταν αυτός ανταγωνισμός μεταξύ ΕΣΣΔ και ΗΠΑ που ανάδειξε και τον Γκαγκάριν ως πρόσωπο που θα μείνει στην ιστορία. Αν δεν υπήρχε αυτός, πιθανότατα θα έμενε άσημος ως ακόμα ένας πιλότος της σοβιετικής πολεμικής αεροπορίας. Πρόκειται περί ενός ανταγωνισμού με εξέχουσα στρατιωτική και συμβολική σημασία για μια σειρά από λόγους. Επί της ουσίας ξεκινά πριν την ίδια την αντιπαράθεση των δύο στρατοπέδων (σοσιαλιστικής ανατολής και καπιταλιστικής δύσης) στα πλαίσια του "Ψυχρού Πολέμου". Ξεκινά πριν καν το ίδιο το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο πύραυλος V-2 στο όχημα μεταφοράς του

Ένα ντοκιμαντέρ 200' του BBC για τον ανταγωνισμό αυτό τοποθετεί την έναρξή του στις 8 Σεπτέμβρη του 1944, μέρα που πραγματοποιήθηκε η πρώτη εκτόξευση από τους ναζί του πυραύλου V-2 (από το Vengeance 2 - Εκδίκηση 2) από το κατεχόμενο από αυτούς Βέλγιο και εναντίον του Λονδίνου. Ευελπιστώντας ίσως κάποιο είδος ανακωχής με τους Δυτικούς Συμμάχους, ώστε να προσπαθήσει να σώσει οτιδήποτε μπορούσε να σωθεί στο ανατολικό μέτωπο εναντίον του Κόκκινου Στρατού που προέλαυνε ακάθεκτος προς το Βερολίνο, ο Χίτλερ αποφασίζει να χρησιμοποιήσει ένα από τα τελευταία χαρτιά του. Ταξιδεύοντας με 4 φορές την ταχύτητα του ήχου και με βεληνεκές μεγαλύτερο από 200 μίλια, ο V-2 χρειάζεται μόλις 6 λεπτά για να διανύσει τα 321 χιλιόμετρα που τον χωρίζουν από τον στόχο του στο Λονδίνο.

Μπορεί να μην έχει ιδιαίτερο νόημα να προσπαθεί κανείς να δώσει συγκεκριμένη ημερομηνία έναρξης αυτού του ανταγωνισμού. Πιθανότατα μάλιστα να είναι και λάθος. Ευρύτερες διεργασίες και η συγκεκριμένη χρήση της τεχνολογίας από τον καπιταλισμό ιδιαίτερα στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησαν σε συγκεκριμένο προσανατολισμό τόσο της επιστημονικής έρευνας όσο και ευρύτερων κονδυλίων. Στην προσπάθειά του γερμανικού ιμπεριαλισμού να αποκτήσει τον πολυπόθητο για αυτόν "ζωτικό χώρο" ("Lebensraum") και να συντρίψει - για λογαριασμό του συνόλου του καπιταλιστικού κόσμου - την πρώτη απόπειρα οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ανθρώπινη ιστορία, η επιστήμη χρησιμοποιήθηκε με πολλαπλούς τρόπους (πολλοί μάλιστα από αυτούς ήταν φρικώδεις, είτε αφορούσαν πειράματα ευγονικής είτε δηλητηριώδη αέρια όπως το Zyklon B της IG Farben που χρησιμοποιήθηκε για την εξόντωση εκατομμυρίων κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά την εφαρμογή της "τελικής λύσης" του Χίτλερ για αυτό που θεωρούσε ¨εβραϊκό πρόβλημα).

Στον τομέα της πυραυλικής οι ναζί φαίνεται να είχαν ένα αρκετά σημαντικό προβάδισμα, πράγμα που έκανε αρκετά επιθυμητό τρόπαιο το ανθρώπινο δυναμικό που οδήγησε σε αυτό, όσο και τις όποιες υλικές αποτυπώσεις θα μπορούσαν να διασωθούν από την δύνη του πολέμου. Έτσι, παράλληλα με τον πόλεμο ενάντια στον ναζισμό οι ΗΠΑ διεξήγαγαν έναν αγώνα για τον προσεταιρισμό συγκεκριμένων στελεχών του, όπως ο επικεφαλής του ναζιστικού πυραυλικού προγράμματος Wernher Von Braun. 

Τα αντίπαλα στρατόπεδα σχηματίζονται...

Οι Αμερικανοί και ο Wernher Von Braun

Ο Wernher Von Braun στο γραφείο του στο
Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Μάρσαλ
μπροστά από μοντέλα των πυραύλων Κρόνος
το 1964

Βλέποντας το πυραυλικό πρόγραμμα των ναζί ως το τέλειο συμπλήρωμα του προγράμματος "Μανχάταν" (τα αποτελέσματα του οποίου θα επιδείξουν οι Αμερικανοί τον Αύγουστο του 1945 στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι) οι υπηρεσίες στρατιωτικής αντικατασκοπείας τους θέτουν ως πρώτη τους προτεραιότητα τον προσεταιρισμό του Von Braun. Μπορεί το κέντρο ερευνών του τελευταίου να βρίσκεται στο Peenemünde, στις ακτές της θάλασσας της Βαλτικής - κοντά στα σημερινά σύνορα Γερμανίας - Πολωνίας - και ο Σοβιετικός στρατός να το προσεγγίζει επικίνδυνα, παρ' όλα αυτά θα εκκενωθεί πριν προλάβει ο Κόκκινος Στρατός να φτάσει εκεί και ο Von Braun και το επιτελείο του θα μεταφερθούν στην κεντρική Γερμανία, στήνοντας εκ νέου το αρχηγείο τους δίπλα στη μονάδα μαζικής παραγωγής του V-2. O V-2 μπορεί να ήταν ο τελευταίος και πιο εξελιγμένος πύραυλος του ναζιστικού πυραυλικού προγράμματος, δεν ήταν όμως ο μόνος. Μια σειρά πυραύλων σχεδιάστηκαν και πέρασαν στη διαδικασία μαζικής παραγωγής από την ίδρυση και λειτουργία του HVP (Heeresversuchsanstalt Peenemünde) το 1937. Τέτοιοι πύραυλοι ήταν οι Wasserfall, Schmetterling, Rheintochter, Taifun, και Enzian.

Το εργοστάσιο μαζικής παραγωγής των V-2 είχε μεταφερθεί από το Peenemünde τα τελευταία χρόνια του πολέμου εξαιτίας των βομβαρδισμών που δεχόταν το τελευταίο στα όροι Harz που βρίσκονται μεταξύ Κάτω Σαξονίας και Θουριγγίας. Εκεί οι ναζί, εκμεταλλευόμενοι τις σήραγγες που είχαν ανοιχτεί για την εξόρυξη γύψου στο παρελθόν και τώρα έχασκαν ανοιχτές και άδειες, είχαν μεταφέρει μεγάλο κομμάτι της πολεμικής τους βιομηχανίας - σε εργοστάσια που χτίστηκαν μέσα στα βουνά - προκειμένου να τα προστατέψουν από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς. Το εργοστάσιο παραγωγής των V-2 Mittelwerk κοντά στο Nordhausen νοτίως των Harz, χρησιμοποιούσε σκλάβους που προέρχονταν από το Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Ντόρα (εργάτες που κατά το 90% δεν ήταν Γερμανοί αλλά είχαν επιστρατευθεί από την κατεχόμενη Ευρώπη). Η χρήση καταναγκαστικής εργασίας αποτελούσε επιλογή του ίδιου του Wernher Von Braun, ο οποίος πέρα από μέλος του NSDAP από το 1938 κι έπειτα είχε - μέχρι το τέλος του πολέμου - προαχθεί και σε Ταγματάρχη των SS.

Φυσικά, ο σκοπός αγιάζει τα μέσα κι έτσι μπροστά στην ανάγκη του εξοπλιστικού ανταγωνισμού με τους "κόκκινους" οι Αμερικανοί, αντί να περάσουν τον Von Braun από στρατοδικείο για εγκλήματα πολέμου τον φυγάδευσαν μαζί με περισσότερους από 100 κορυφαίους μηχανικούς του επιτελείου του. Μεταφέρθηκαν στην βάση Fort Bliss του Τέξας όπου και παρέμειναν για ένα χρονικό διάστημα.

Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορολιόφ (Sergei Pavlovich Korolev) : από τα Γκούλαγκ στην κορυφή του Σοβιετικού Πυραυλικού Προγράμματος. Η ανωνυμία παραμένει κοινός παρονομαστής...

Ο "Αρχισχεδιαστής" Σεργκέι Κορολιόφ (αριστερά) μαζί με τον "επικεφαλή θεωρητικό"  Mstislav Keldysh (δεξιά)
και τον  Igor Kurchatov στο κέντρο, 1956

Έχοντας σπουδάσει μαραγκός στο Σχολείο Οικοδομικών Επαγγελμάτων της Οδησσού, ο Κορολιόφ δεν σταμάτησε στιγμή να ονειρεύεται τα ταξίδια στο διάστημα. Η λεπτομέρεια αυτή αναφέρεται γιατί αποτέλεσε ένα από τα κοινά του στοιχεία με τον Γιούρι Γκαγκάριν, ο οποίος είχε επίσης τελειώσει το ίδιο Σχολείο. Η Αεροναυπηγική τον κέρδισε τελικά κι έτσι γράφτηκε στην Πολυτεχνική Σχολή του Κιέβου το 1924. Το 1926 έγινε δεκτός στο Πολυτεχνείο Bauman της Μόσχας. Την δεκαετία του 1930 υπήρξε ένας εκ των αρχισχεδιαστών του βομβαρδιστικού Tupolev TB-3 καθώς και ο πρώτος σοβιετικός που - όντας επικεφαλής της GIRD ( Group for the Study of Reactive Motion) - εκτόξευσε πύραυλο υγρών καυσίμων. Αυτές του οι δραστηριότητες προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του Κόκκινου Στρατού ο οποίος και άρχισε να χρηματοδοτεί κάποιες από τις έρευνες και τα πειράματά του.

Επικεφαλής της ομάδας RNII πλέον, το 1938 κατηγορήθηκε για κατασπατάληση χρήματος σε "ατελέσφορα πειράματα" και για "ηθελημένη καθυστέρηση" της ερευνητικής εργασίας της ομάδας (οι δολιοφθορές ήταν της μόδας ως κατηγορία την περίοδο των Σταλινικών εκκαθαρίσεων) από τους συνεργάτες του Ivan Kleymenov, Georgy Langemak, και Valentin Glushko, συνελήφθει από την NKVD και στάλθηκε στην φυλακή κι έπειτα στην εξορία. Η ποινή του προέβλεπε 10 χρόνια παραμονής σε Γκούλαγκ.

Με την αλλαγή ηγεσίας στην NKVD, την πτώση του  Nikolai Yezhov και την αντικατάστασή του από τον Lavrenti Beria, ο τελευταίος εισηγήθηκε την επανεκδίκαση της υπόθεσης του Κορολιόφ το 1939. Ο Κορολιόφ όμως βρίσκονταν ήδη σε γκούλαγκ της Ανατολικής Σιβηρίας στην περιοχή  Kolyma όπου και εργάζονταν σε ορυχείο χρυσού. Η εντολή επανεκδίκασης της υπόθεσής του έφτασε στο άκρο αυτό της Σιβηρίας μετά από πολλούς μήνες οπότε και ο οργανισμός του Κορολιόφ είχε ήδη καταπονηθεί αρκετά από τις σκληρές συνθήκες που επικρατούσαν στο Γκουλάγκ. Στα τέλη του 1939 επιστρέφει στη Μόσχα, η ποινή του μειώνεται σε 8 χρόνια τα οποία πλέον θα περνούσε "εξόριστος" σε ειδικά μέρη εξορίας διανοουμένων (τα αποκαλούμενα Σαράσκα - sharashka) όπου και θα εκτελούσε έρευνα που θα ανατίθονταν στην ομάδα του από το ΚΚΣΕ.

Το ινστιτούτο όπου εργάστηκαν οι Κορολιόφ και
Γκλούσκο στο Καζάν σε φωτογραφία του 2011

Αφού έχει δουλέψει για τον παλιό του μέντορα Τουπόλεφ για τον σχεδιασμό διαφόρων αεροσκαφών, το 1942 θα καταφέρει να μεταφερθεί στη Σαράσκα ΟΚΒ-16 στο Καζάν, όπου και υπό τις εντολές του ανθρώπου που πλέον ξέρει ότι τον κατέδωσε (του Βαλεντίν Γκλούσκο, οι άλλοι δύο είχαν εκτελεστεί κατά τη διάρκεια των εκκαθαρίσεων του 1938) θα δουλέψει πάνε σε κινητήρες απογείωσης αεροσκαφών μέχρι το 1944. Στις 27 Ιούνη του 1944 ο Κορολιόφ, ο Γκλούσκο και ο Τουπόλεφ απαλλάσσονται με ειδικό κυβερνητικό διάταγμα από τις κατηγορίες που τους βάραιναν (κατηγορίες που όμως θα αποσυρθούν οριστικά μόλις το 1957). Το 1945 ο Κορολιόφ, αφού τιμηθεί με το μετάλλιο της τιμής για την προσφορά του στο σχεδιασμό κινητήρων θα μεταφερθεί με άλλους σοβιετικούς μηχανικούς στη Γερμανία, όπου και θα αναλάβουν την αξιοποίηση όποιων στοιχείων μπορούν να συλλέξουν πλέον (πολλά είχαν ήδη αποσπαστεί από τους Αμερικανούς) που αφορούσαν το πυραυλικό πρόγραμμα της ηττημένης πλέον Γερμανίας. Πέρα από τον  Helmut Gröttrup, οι υπόλοιποι 150 περίπου μηχανικοί που θα κινητοποιηθούν από τους σοβιετικούς ήταν δεύτερης διαλογής και δεν είχαν έρθει ποτέ σε επαφή με τον Wernher Von Braun.

Ο Ψυχρός Πόλεμος και ο Αγώνας για την "κατάκτηση του διαστήματος".

Σχέδιο του πρώτου διηπειρωτικού πυραύλου
του R-7 Semyorka

Ο τίτλος αποτελεί ουσιαστικά ευφημισμό, μιας και επί της ουσίας ο ανταγωνισμός αφορούσε εξοπλιστικά προγράμματα. Από την μία οι Σοβιετικοί, έχοντας καταφέρει να αποκτήσουν και αυτή την πυρηνικοί βόμβα, έριξαν το βάρος στην ανάπτυξη διηπειρωτικών πυραύλων οι οποίοι θα ήταν ικανοί να μεταφέρουν πυρηνικές κεφαλές βάρους 5 τόνων ικανές να πλήξουν τις ΗΠΑ. Από την άλλη οι Αμερικανοί προσανατολίστηκαν πρώτα στην ανάπτυξη αεροπλάνων και υποβρυχίων για την μεταφορά της ατομικής βόμβας στο έδαφος του εχθρού και μόνο μετά τις πρώτες σοβιετικές επιτυχίες του προγράμματος Σπούτνικ (που έκανε την ΕΣΣΔ την πρώτη χώρα που κατάφερε να εκτοξεύσει τεχνητό δορυφόρο στο διάστημα) προσανατολίστηκαν προς τους πυραύλους κι αυτοί.

Έτσι λοιπόν οι σοβιετικοί γρήγορα εγκατέλειψαν τις προσπάθειες αναπαραγωγής του V-2 και με την σειρά πυραύλων R (με πρώτον τον R-2 το 1947) κατάφεραν να ξεπεράσουν τις επιδόσεις τον ναζί αρκετά γρήγορα (ο R-2 είχε διπλάσιο βεληνεκές από τον V-2). Παρ' όλα αυτά, ο πρώτος διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος (intercontinental ballistic missile - ICBM) δεν ήταν έτοιμος παρά μόνο το 1957, οπότε και ο  R-7 Semyorka κατάφερε να πετύχει τον προεπιλεγμένο στόχο του στην Χερσόνησο της Καμτσάτκα (το βεληνεκές του ξεπερνούσε τα 5.000 χιλιόμετρα και η ΕΣΣΔ μπορούσε πλέον να πλήξει με αυτόν πόλεις των ΗΠΑ).

Η σειρά πυραύλων R ήταν η πρώτη που χρησιμοποιούσε αποσπόμενη κεφαλή. Σχεδιασμένη αρχικά για την μεταφορά πυρηνικής κεφαλής, μπορούσε εύκολα να αντικατασταθεί από κάψουλα που θα μπορούσε να μεταφέρει είτε τους πρώτους δορυφόρους (πρόγραμμα Sputnik) είτε τα πρώτα έμβια γήινα όντα, σκύλους στην αρχή κι έπειτα κοσμοναύτες. Φαίνεται πως το όραμα του Κορολιόφ για εξερεύνηση του διαστήματος δεν τον εγκατέλειψε ούτε στιγμή. Έτσι λοιπόν οι σοβιετικοί απέκτησαν σημαντικό πλεονέκτημα. 

ρέπλικα του Σπούτνικ 1

Έτσι, ο Σπούτνικ 1 έγινε ο πρώτος ανθρώπινος τεχνητός δορυφόρος που εκτοξεύθηκε στο διάστημα και μπήκε σε τροχιά γύρω από την Γη στις 4 Οκτώβρη του 1957. Βασισμένο στον R-7 το σοβιετικό διαστημικό πρόγραμμα προηγούνταν των Αμερικανών σε όλα τα πρώτα του βήματα. Η επιτυχία του Σπούτνικ 1 και η τεράστια προπαγανδιστική αξία που απέκτησε έκαναν τον σοβιετικό ηγέτη Νικίτα Χρουστσώφ να ζητήσει την πραγματοποίηση μιας ακόμα πιο τολμηρής αποστολής για τον εορτασμό των 40 χρόνων της Οκτωβριανής Επανάστασης. Αυτό άφηνε στον Κορολιόφ και τους συνεργάτες του λιγότερο από έναν μήνα καιρό. Χωρίς χρόνο για δοκιμές, οι προετοιμασίες υπήρξαν πυρετώδεις κι έτσι στις 3 Νοέμβρη του 1957 εκτοξεύονταν ο Σπούτνικ 2. Μεταφέροντας τη σκυλίτσα Λάικα, έβαλες σε τροχιά γύρω από τη Γη το πρώτο έμβιο γήινο ον. Λόγω έλλειψης χρόνου δεν είχε σχεδιαστεί μηχανισμός που θα επέτρεπε την επιστροφή του Σπούτνικ 2 στη Γη κι έτσι μετά από 6 ώρες σε τροχιά η Λάικα υπέκυψε στην εξάντληση που προκάλεσαν οι ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες.

Η κρίση των Σπούτνικ, όπως ονομάστηκε, είχε τρομακτικές επιπτώσεις στην ίδια την εξέλιξη του Ψυχρού Πολέμου. Προκάλεσε δε τη στροφή του ενδιαφέροντος των Αμερικανών στο διάστημα μιας

το Luna 3

και "συνελήφθησαν κοιμώμενοι¨. Παρ' όλα αυτά το προβάδισμα των σοβιετικών ήταν αρκετά σημαντικό, κι έτσι ο επόμενος στόχος, η σελήνη τους χάρισε ακόμα μερικές επιτυχίες, οι οποίες αποδείκνυαν την ανωτερότητα του σοσιαλιστικού συστήματος. Το διαστημόπλοιο Luna 1, μέρος του σοβιετικού προγράμματος Luna, το οποίο οδήγησε στην εκτόξευση δορυφόρου στις 2 Γενάρη του 1959 οδήγησε στον πρώτο ανθρώπινο τεχνητό δορυφόρο που μπήκε σε τροχιά γύρω από τον ήλιο. Ο αντικειμενικός του στόχος - που ήταν η προσσελήνωση - δεν επιτεύχθηκε παρ' όλα αυτά εξαιτίας λανθασμένων υπολογισμών. Ότι δεν κατάφερε το Luna 1, κατάφερε το Luna 2 το οποίο αφού εκτοξεύθηκε στις 12 Σεπτέμβρη του 1959, κατάφερε να προσσεληνωθεί στις 21:02:24 της 13ης Σεπτέμβρη 1959. Τελευταίο μέρος του προγράμματος ήταν το Luna 3, το οποίο εκτοξεύτηκε στις 4 Οκτώβρη του 1959, στην επέτειο των δύο χρόνων από την εκτόξευση του Σπούτνικ 1. Ο δορυφόρος Luna 3 κατάφερε να φωτογραφήσει για πρώτη φορά την "σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού", δίνοντας έτσι νέα ώθηση στην ανθρώπινη λαχτάρα για εξερεύνηση του διαστήματος.

Το πρόγραμμα Βοστόκ.

Όλα ήταν πλέον έτοιμα για επανδρωμένες αποστολές στο διάστημα. Στόχος που τέθηκε με το πρόγραμμα Βοστόκ ήδη από το 1958. Για αυτό το σκοπό επιλέχθηκαν κάτω από απόλυτη μυστικότητα 20 πιλότοι της σοβιετικής πολεμικής αεροπορίας από τους οποίους μετά από σωματικά και ψυχολογικά τεστ επιλέχθηκαν οι 6 καταλληλότεροι για να γίνουν οι πρώτοι κοσμοναύτες. Ανάμεσά τους ο Γκαγκάριν αποτελούσε την ιδανική επιλογή για μια σειρά διαφορετικών λόγων. Γιος μαραγκού και εργαζόμενης σε αγροτική κολεκτίβα, γεννημένος και μεγαλωμένος στην περιοχή του Σμολένσκ - με ότι αυτό συνεπαγόταν για την αντίσταση των σοβιετικών εναντίον των ναζί στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μαθητευόμενος μεταλλεργάτης ο ίδιος και απόφοιτος αργότερα της βιομηχανικής σχολής τους Σαρατόφ (σχολής ανάλογης με αυτήν που είχε τελειώσει ο Κορολιόφ στην Οδησσό για να γίνει μαραγκός) φαινόταν να είναι ο πιο κατάλληλος αντιπρόσωπος του "σοβιετικού ανθρώπου" ώστε να τον αντιπροσωπεύσει επάξια έξω από τη Γη. Το ύψος του - μόλις 1,57 - ήταν επίσης ένα πλεονέκτημα μιας και ο χώρος στο Βοστόκ ήταν περιορισμένος. Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι σε ψηφοφορία μεταξύ των 20 πρώτων επιλαχόντων για το ποιος - εκτός από τον εαυτό τους - θα ήταν καταλληλότερος να γίνει ο "πρώτος άνθρωπος στο διάστημα" ο Γκαγκάριν δεν πήρε την ψήφο μόλις τριών εξ αυτών και αναδείχθηκε με διαφορά πρώτος.

Ο Γκαγκάριν λίγο πριν την ιστορική εκτόξευση του
Βοστόκ 1 στις 12 Απρίλη του 1961

Έτσι, στις 15 Μάη του 1960, μια πρότυπη, μη επανδρωμένη, διαστημική κάψουλα Βοστόκ, εκτέλεσε 64 πλήρης τροχιές γύρω από την Γη, αλλά απέτυχε να επιστρέψει. Άλλες τέσσερις πειραματικές κάψουλες τέθηκαν στην συνέχεια σε τροχιά - με επιβάτες σκυλιά - με τις δύο τελευταίες από αυτές να στέφονται με απόλυτη επιτυχία. Παίρνοντας έτσι έγκριση από τη σοβιετική κυβέρνηση, μια τροποποιημένη έκδοση του R-7 χρησιμοποιήθηκε για την εκτόξευση του Γιούρι Γκαγκάριν στο διάσημα στις 12 Απρίλη του 1961. Με το κωδικό όνομα "Κέδρος" έγινε όχι μόνο ο πρώτος άνθρωπος στο διάστημα αλλά και ο πρώτος που ολοκλήρωσε μια πλήρη τροχιά γύρω από τη Γη. Ολοκλήρωσε την αποστολή του, κατά την επιστροφή του με το Βοστόκ 1 στη Γη, εγκαταλείποντας τον θάλαμο σε ύψος 7 χιλιομέτρων και φτάνοντας με αλεξίπτωτο στη Γη.

Το πρόγραμμα Βοστόκ κορυφώθηκε στην συνέχεια με νέες αποστολές. Το Βοστόκ 5 ολοκλήρωσε 81 τροχιές γύρω από τη Γη και το Βοστόκ 6 έφερε την πρώτη γυναίκα κοσμοναύτη στο διάστημα, την Valentina Tereshkova. Αποτέλεσε έτσι την κορωνίδα και συνάμα το κύκνειο άσμα της πρωτοκαθεδρίας του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος. Δεδομένης μάλιστα της ανωνυμίας του Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορολιόφ, του οποίου το όνομα και η ύπαρξη ήταν επτασφράγιστο κρατικό μυστικό καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του εξαιτίας του φόβου μήπως δολοφονηθεί από πράκτορες των Αμερικανών, στο πρόσωπο του Γιούρι Γκαγκάριν συγκεντρώθηκαν όλοι οι προβολείς της δημοσιότητας. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της αποστολής, έκανε περιοδείες ανά τον κόσμο προπαγανδίζοντας την τεράστια διαστημική επιτυχία της ΕΣΣΔ.

Το πρόγραμμα Σογιούζ και το πρόγραμμα Apollo.

Το σημείο όπου βρίσκονται οι στάχτες του Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορολιόφ στον τοίχο του Κρεμλίνου.

Το πρόγραμμα Σογιούζ, που διαδέχθηκε το πρόγραμμα Βοστόκ, δεν έμελλε να έχει την ίδια επιτυχία. Στις 3 Δεκέμβρη του 1960 ο Σεργκέι Κορολιόφ υπέστει το πρώτο σοβαρό καρδιακό του επεισόδιο, κι

από το 1962 το προβλήματα της υγείας του συσσωρεύονταν επικίνδυνα (προβλήματα πολλά από τα οποία προκλήθηκαν αρχικά κατά τη διάρκεια της ολιγόμηνης παραμονής του στο Γκούλαγκ στην Kolyma (όπως η νεφρική ανεπάρκεια). Παρά τα προβλήματα υγείας του και τις προειδοποιήσεις των γιατρών ο Κορολιόφ συνέχισε να εργάζεται όσο πιο εντατικά μπορούσε. Έτσι οδηγήθηκε στον θάνατο στις 5 Γενάρη του 1966, πράγμα που αποτέλεσε και καίριο πλήγμα στο σοβιετικό διαστημικό πρόγραμμα. Οι στάχτες του, όπως και αυτές του Γκαγκάριν που πέθανε σε αεροπορικό ατύχημα στις 27 Μάρτη του 1968, βρίσκονται έκτοτε στο τείχος του Κρεμλίνου, κοντά στο μαυσωλείο του Λένιν.

Η μετάβαση από την Χρουστσωφική περίοδο της αστάθειας στην Μπρεζνιεφική περίοδο της στασιμότητας και της παρακμής δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο το σοβιετικό διαστημικό πρόγραμμα. Έτσι, τόσο λόγω περιορισμένων κονδυλίων, όσο και κυρίως εξαιτίας της ανεπάρκειας των διαδόχων το Κορολιόφ (άλλωστε οι χρηματικοί πόροι ήταν πάντα εξαιρετικά περιορισμένοι σε όλη τη διάρκεια του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος), οι Αμερικάνοι ήταν αυτοί που κατάφεραν να προσσεληνώσουν πρώτοι άνθρωπο στο φεγγάρι, τον αστροναύτη Nηλ Άρμστρονγκ, με την αποστολή του Apollo 11.

Όπως και να έχει, τα επιτεύγματα του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος, όπως προσωποποιήθηκαν στο πρόσωπο του Γιούρι Γκαγκάριν, έκαναν πολλούς ανθρώπους να πιστέψουν στην ανωτερότητα του σοσιαλιστικού συστήματος σε σχέση με το καπιταλιστικό. Μπορεί η συνέχεια να μην ήταν ανάλογη, αλλά σίγουρα η αποστολή του Βοστόκ 1 θα μείνει στην ιστορία ως η πρώτη ανθρώπινη παρουσία στο διάστημα, παρουσία μάλιστα η οποία επεδίωκε - τουλάχιστον διακηρυκτικά - να ενώσει και όχι να χωρίσει τους ανθρώπους στον πλανήτη που βρίσκονταν από κάτω του. Πολύ περισσότερο, η προγανδιστική δύναμη του γεγονότος πως όσο ήταν εν ζωή ο εκπρόσωπος της γενιάς της επανάστασης, Σερκέι Κορολιόφ, κατέστει αδύνατο για τους Αμερικανούς και τον ναζί συνεργάτη τους να τον ξεπεράσουν δεν μπορεί παρά να συνεχίσει να εμπνέει και στις μέρες μας